تحلیل شخصیت در آثار داستانی رضا امیر خانی

چکیده رضا امیرخانی از نویسندگان جوان و موفق معاصر است که آثار او از سبک ویژه ای نزدیک به پست مدرن مایه می گیرد. این آثار که بارها موفق به تجدید چاپ شده اند مملو از دستمایه های جنگ و جبهه اند و در اغلب موارد به رنج ها و تفکرات رزمندگان در دوران پس از جنگ و برخورد افراد جامعه با آنها می پردازند. در این پژوهش رمانهای ارمیا، من او، از به، بیوتن و مجموعه داستان های کوتاه ناصر ارمنی از دیدگاه عنصر داستانی شخصیت به لحاظ ساختاری، پست مدرن و روانشناختی مورد بررسی قرار گرفته است. در تحلیل آثار داستانی مذکور نخست به ارائه کلیات و تعاریفی در باب شخصیت پرداخته شده و پس از معرفی نویسنده، آثار او از نظرگاه شخصیت های داستانی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در انتها نتایج به دست آمده در بوته ی مقایسه و نتیجه گیری نهاده شده است. از نتایج به دست آمده در این پژوهش، در قسمت ساختاری می توان به استفاده نویسنده ی از شخصیت های نمادین و پویا در جایگاه قهرمان رمان و همچنین پرداختن به زندگی شخصیت های نوعی از طبقه ی رزمندگان اشاره کرد. سایر شخصیت های داستان اغلب قالبی و قراردادی هستند. در قسمت تحلیل پست مدرن، اگرچه نویسنده از مولفه های ظاهری پست مدرن در آثار خود بهره برده است اما به طور کلی نمی توان آثار او را در این حیطه جای داد به خصوص که شخصیت های اصلی از مشرب فکری و اعتقادی خاصی برخوردار هستند. در باب تحلیل روانشناختی از نظرگاه روانشناسان انسانگرا می توان گفت تمامی قهرمانان آثار داستان بلند این نویسنده از ویژگی های انسان های خودشکوفا برخوردار هستند. شخصیت های مجموعه داستان کوتاه رضا امیرخانی اگرچه به شخصیت های رمانهای این نویسنده شباهت دارنداما به دلیل قالب داستانی داستان کوتاه، تفاوت هایی نیز مشاهده می شود که دور از انتظار نیست. نتایج به دست آمده در این پژوهش، به لحاظ روشن کردن نقاط قوت و ضعف شخصیت پردازی در آثار داستانی یکی از نویسندگان موفق معاصر ایران می تواند راهگشای نویسندگان جوان و همچنین منتقدان ادبی در حیطه نقد و شخصیت پردازی نوین باشد. واژگان کلیدی: شخصیت، آثار داستانی رضا امیرخانی، ساختارگرایی، پسامدرنیسم، تحلیل روانشناختی شخصیت.